Κρισναμούρτι για Διαλογισμό
Ο Κρισναμούρτι μιλάει για τον Διαλογισμό
[Αποσπάσματα από βιβλία και ομιλίες του]
Ο Διαλογισμός είναι το άδειασμα της συνείδησης από το περιεχόμενό της, από το γνωστό, το «εγώ»
Η ουσία του διαλογισμού
Ο διαλογισμός είναι ένα από τα πιο θαυμάσια πράγματα και αν δεν ξέρετε τι είναι, είστε σαν τυφλοί σε έναν κόσμο γεμάτο λαμπερά χρώματα, σκιές και φωτοσκιάσεις. Δεν είναι διανοητική ασχολία, αλλά μια διαδικασία κατά την οποία η καρδιά μπαίνει στον νου και ο νους έχει μια εντελώς διαφορετική ποιότητα˙ τότε είναι πράγματι απεριόριστος όχι μόνο σχετικά με την ικανότητά του να σκέφτεται, να ενεργεί αποτελεσματικά, αλλά και σχετικά με την αίσθηση της ζωής σε έναν απέραντο χώρο όπου είστε μέρος του παντός. Ο διαλογισμός είναι η κίνηση της αγάπης. Δεν είναι η αγάπη για τον έναν ή για τους πολλούς. Είναι σαν το νερό που ο καθένας μας μπορεί να πιει από μια στάμνα, είτε είναι χρυσή είτε είναι πήλινη: το νερό αυτό είναι ανεξάντλητο. Και συμβαίνει ένα παράξενο πράγμα που ούτε οι παραισθησιογόνες ουσίες ούτε ο αυτοϋπνωτισμός μπορούν να πετύχουν: είναι σαν να αποσύρεται ο νους στον εαυτό του ξεκινώντας από την επιφάνεια και διεισδύοντας όλο και πιο βαθιά, ώσπου το βάθος και το ύψος χάνουν το νόημά τους και κάθε μορφή μέτρησης σταματά. Σ΄ αυτήν την κατάσταση υπάρχει πλήρης γαλήνη˙ δεν είναι μια ευχαρίστηση που έρχεται από κάποια ικανοποίηση, αλλά μια γαλήνη που έχει τάξη, ομορφιά και ένταση. Μπορεί να καταστραφεί ολόκληρη, όπως μπορείτε να καταστρέψετε ένα λουλούδι, κι ωστόσο επειδή είναι τόσο ευάλωτη, είναι ακατάλυτη. Αυτόν τον διαλογισμό δεν μπορείς να τον μάθεις από κάποιον άλλον. Πρέπει να αρχίσετε χωρίς να ξέρετε τίποτε και να προχωράτε από αθωότητα σε αθωότητα.
Ο ίδιος ο διαλογισμός είναι η κίνηση γαλήνης. Δεν είναι κάποιος σκοπός που πρέπει να ανακαλύψετε˙ δεν αποτελείται από σκέψεις ή λόγια. Η πράξη του διαλογισμού είναι νοημοσύνη. Ο διαλογισμός δεν είναι από εκείνα τα πράγματα που διδάσκεστε ή πειραματίζεστε. Διαλογισμός είναι να βάλετε στην άκρη τις εμπειρίες σας και αυτά που έχετε μάθει. Διαλογισμός είναι η απελευθέρωση από εκείνον που ζει τις εμπειρίες. Όταν δεν υπάρχει ειρήνη στις σχέσεις δεν υπάρχει γαλήνη στον διαλογισμό˙ τότε είναι μια καταφυγή σε ψευδαισθήσεις και σε φαντασιόπληκτα όνειρα. Την γαλήνη δεν μπορεί κανείς να την δείξει ή να την περιγράψει. Δεν είστε κριτές της γαλήνης. Θα την αντιληφθείτε, αν υπάρχει, μέσα από τις δραστηριότητες της καθημερινής σας ζωής, από την τάξη, την αρετή της ζωής σας.
Κάθε αυθεντία στον διαλογισμό είναι η ίδια η άρνησή του. Όλες οι γνώσεις, οι ιδέες, τα παραδείγματα δεν έχουν θέση στον διαλογισμό. Η πλήρης εξάλειψη του διαλογιζόμενου, του πειραματιζόμενου, του στοχαστή είναι η ίδια η ουσία του διαλογισμού. Αυτή η ελευθερία είναι η καθημερινή πράξη του διαλογισμού. Ο παρατηρητής είναι το παρελθόν, το έδαφός του είναι ο χρόνος, καθώς και οι σκέψεις, οι εικόνες, οι σκιές· όλα αυτά είναι δέσμια του χρόνου. Η γνώση είναι χρόνος και η ελευθερία από το γνωστό, είναι η ανθοφορία του διαλογισμού. Δεν υπάρχει σύστημα και δεν υπάρχει καμιά κατεύθυνση προς την αλήθεια ή προς την ομορφιά του διαλογισμού. Το να ακολουθείτε κάποιον άλλον, το παράδειγμά του, τα λόγια του, σημαίνει να εξορίζετε την αλήθεια. Μόνο στον καθρέφτη της σχέσης βλέπετε το πρόσωπο εκείνου που είναι. Ο παρατηρητής είναι το αντικείμενο παρατήρησης. Χωρίς την τάξη που φέρνει η αρετή, ο διαλογισμός και οι ατέλειωτοι ισχυρισμοί των άλλων δεν έχουν κανένα απολύτως νόημα˙ είναι εντελώς άσχετα. Η αλήθεια δεν έχει παράδοση˙ δεν μπορεί να μεταβιβαστεί.
Τώρα, λοιπόν, πριν διαλογιστείτε, ποιος είναι ο διαλογιζόμενος; Ο διαλογιζόμενος λέει: «Πρέπει να διαλογιστώ». Ποιος είναι ο διαλογιζόμενος; Είναι και πάλι μια σκέψη, έτσι δεν είναι; Η σκέψη ανακάλυψε, έμαθε ότι δημιούργησε αυτήν την σύγχυση εξωτερικά στον κόσμο αλλά και εσωτερικά και γι’ αυτό λέει: «Λοιπόν, τώρα ίσως καταφέρω να βρω την γαλήνη μέσω του διαλογισμού». Γι’ αυτό λέει: «Πρέπει να ελέγξω τις σκέψεις». Η σκέψη μιλάει στον εαυτό της χωρίζοντας τον εαυτό της σε στοχαστή και σε σκέψη και ο στοχαστής λέει: «Πρέπει να ελέγξω την σκέψη». Συνεπώς υπάρχει σύγκρουση ανάμεσα στον στοχαστή και στην σκέψη του ελέγχου της, δεν είναι έτσι; Γιατί η σκέψη φεύγει και ο στοχαστής λέει: «Πρέπει εγώ να παραμείνω». Συνεπώς υπάρχει σύγκρουση εδώ, πράγμα που είναι σπατάλη ενέργειας. Συνεπώς ο στοχαστής είναι προϊόν της σκέψης, δεν είναι έτσι. Μην λέτε ότι είναι ο Ατμάν, γιατί και αυτό είναι επίσης προϊόν σκέψης και έτσι παγιδεύεστε. Όταν ο στοχαστής λέει: «Πρέπει να ελέγξω την σκέψη», ποιος είναι ο στοχαστής, πώς ήλθε σε ύπαρξη; Δεν είναι προϊόν της σκέψης; Επομένως ο στοχαστής είναι η σκέψη. Έτσι λέτε ότι διαλογίζεστε. Δηλαδή διαλογισμός σημαίνει έλεγχο της σκέψης. Είναι ένα καθήκον σας. Ο διαλογισμός σημαίνει έλεγχο της σκέψης, συγκέντρωση της σκέψης και σε όλα αυτά υπάρχει σύγκρουση, γιατί η σκέψη περιπλανιέται και εσείς προσπαθείτε να την ξαναφέρετε πίσω. Συνεχίζετε αυτό το παιχνίδι για είκοσι χρόνια ή για δέκα μέρες. Αλλά αυτό είναι απώλεια ενέργειας. Ενώ αν αντιληφθείτε την αλήθεια, ο στοχαστής είναι η σκέψη. Ο στοχαστής είναι η σκέψη. Χωρίς την σκέψη δεν υπάρχει στοχαστής.
Συνεπώς όταν δεν υπάρχει διαίρεση ανάμεσα στον στοχαστή και στην σκέψη, η σύγκρουση φθάνει σε ένα τέλος. Τότε ο διαχωρισμός ανάμεσα στον στοχαστή και στην σκέψη δεν υπάρχει, γιατί η σκέψη είναι ο στοχαστής και ο στοχαστής είναι η σκέψη. Αντιλαμβάνεστε τι συμβαίνει τότε; Όταν η σκέψη είναι ο στοχαστής και ο στοχαστής προσπαθεί να ελέγξει την σκέψη, να κυριαρχήσει στην σκέψη, να τις στρίψει την ουρά, υπάρχει ένας διαχωρισμός ανάμεσά τους – ένα διάστημα – αλλά ο στοχαστής είναι προϊόν της σκέψης, χωρίς την σκέψη δεν υπάρχει στοχαστής. Συνεπώς όταν ο στοχαστής είναι η σκέψη και η σκέψη είναι ο στοχαστής, τι γίνεται τότε;…. Γι’ αυτό καταλήγουμε στο εξής: όταν ο παρατηρητής, ο στοχαστής είναι η σκέψη και ο παρατηρητής είναι το παρατηρούμενο, τότε λαμβάνει χώρα μια θεμελιώδης μετάλλαξη και αυτή η μετάλλαξη δεν μπορεί να περιγραφεί˙ πρέπει να την βιώσετε, δηλαδή πρέπει να την γευθείτε στην καθημερινή σας ζωή. Δεν μπορείτε να πείτε: «Άλλαξα και έχω μια άσχημη ζωή». Όταν λοιπόν υπάρχει η αντίληψη ότι ο παρατηρητής, ο στοχαστής είναι η σκέψη και το παρατηρούμενο, λειτουργείτε σε μια εντελώς διαφορετική διάσταση, γιατί εκεί δεν υπάρχει αντίφαση και συνεπώς δεν υπάρχει προσπάθεια. Και αυτή είναι η βάση κάθε ελεύθερης αναζήτησης. Μόνο ένας νους που είναι ελεύθερος μπορεί να βρει τι είναι αλήθεια: ελεύθερος από άγχος, ελεύθερος από λόγια, από φόβο, από απληστία. Διαφορετικά δεν μπορεί να βρει τίποτε. Πρέπει να έχετε έναν πολύ καθαρό, ευαίσθητο νου και όχι έναν νου παραμορφωμένο, διαστρεβλωμένο.