Αυτοπραγμάτωση

 

ΤΙ ΘΑ ΜΠΟΡΟΥΣΑΝ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Από τον Scott Barry Kaufman

 

"Ίσως η ανθρώπινη φύση έχει υποτιμηθεί...."

-  Άμπραχαμ Μάσλοου

 

Προς το τέλος της ζωής του, ο ανθρωπιστικός ψυχολόγος Άμπραχαμ Μάσλοου αναπτύσσει νέες ιδέες για την αυτοπραγμάτωση - και οραματίζεται ένα ακόμη υψηλότερο κίνητρο, το οποίο ονόμασε υπέρβαση. Ανέφερε την θεωρία του ως "Θεωρία Ζ". *

Για τον Μάσλοου, οι «υπερβατικοί» παρακινούνται συνήθως από αξίες και εμπειρίες που υπερβαίνουν την ικανοποίηση των βασικών αναγκών και την εκπλήρωση των ατομικών δυνατοτήτων του ανθρώπου. Αυτές οι «μετα-ωθήσεις» περιλαμβάνουν την αφοσίωση σε μια κλήση έξω από το εγώ, μια αναζήτηση «κορυφαίων εμπειριών» και μια δέσμευση για τις αξίες της Ύπαρξης, ή τις «Υ αξίες», συμπεριλαμβανομένης της αλήθειας, της καλοσύνης, της ομορφιάς, της δικαιοσύνης, της νοήματος της ζωής, του χούμορ, της ζωντάνιας, της αριστείας, της απλότητας, της καλαισθησίας και της ολοκλήρωσης - ως καθαυτούς τελικούς στόχους.

Ο Μάσλοου παρατήρησε ότι όταν ρώτησε τους που κάνουν την ζωή εδώ άξια να την ζήσουν, ανέφεραν συχνά αυτές τις αξίες. Δεν υπήρχε κάποιος πρόσθετος λόγος για τον οποίο αφιέρωσαν τόσο πολύ χρόνο στην προσπάθειά τους. Οι αξίες αυτές δεν εξυπηρετούσαν οτιδήποτε άλλο, ούτε ήταν καθοριστικές για την επίτευξη κάποιου άλλου στόχου. Ο Μάσλοου πίστευε ότι η ικανοποίηση των «υπερβατικών αναγκών» είναι απαραίτητη «για να αποφευχθεί η ασθένεια και να επιτευχθεί η πληρέστερη ανθρωπιά ή ανάπτυξη. . . . Αξίζουν να ζουν και να πεθαίνουν γι’ αυτές. Οστοχασμός σε αυτές ή εστίαση σε αυτές τους παρέχει την μεγαλύτερη χαρά που είναι δυνατή για έναν άνθρωπο».

Η κοσμοαντίληψη της θεωρίας Z είναι εντυπωσιακά παρόμοια με τη σύγχρονη ψυχολογική έρευνα για την σοφία. Η σοφία συχνά εννοείται στην ψυχολογική φιλολογία ως συγχώνευση και ενοποίηση των γνωστικών, συναισθηματικών και συμπεριφορικών διαστάσεων. Αυτό περιλαμβάνει την ικανότητα αποδοχής πολλαπλών προοπτικών από το άτομο, την ικανότητα να ανταποκρίνεται μη αμυντικά όταν αμφισβητείται, να εκφράζει ένα ευρύ φάσμα συναισθημάτων προκειμένου να αντλήσει νόημα, να αξιολογεί κριτικά τις ανθρώπινες αλήθειες και να αναγνωρίζει την αβέβαιη και παράδοξη φύση των ανθρωπίνων προβλημάτων.

Όπως το θέτει ο κλινικός ψυχολόγος Deirdre Kramer, «Οι σοφοί άνθρωποι έχουν μάθει να βλέπουν το θετικό και το αρνητικό και να τα συνθέτουν για να δημιουργήσουν μια πιο ανθρώπινη, πιο ολοκληρωμένη αίσθηση του εαυτού, παρ’ όλη την αδυναμία και ευπάθειά του. . . . Φαίνεται ότι είναι σε θέση να αγκαλιάζουν πρώτα και στη συνέχεια να ξεπερνούν τον εαυτό τους για να ενσωματώσουν την ικανότητά τους για ενδοσκόπηση μαζί με ένα βαθύ και διαρκές ενδιαφέρον για τις ανθρώπινες σχέσεις και την δημιουργική ανησυχία για τους άλλους».

Η υπερβατική κοσμοθεωρία έχει βαθιές επιπτώσεις για το καλό άτομο και την καλή κοινωνία και προσφέρει ένα εμπνευσμένο όραμα για το τι θα μπορούσε να είναι ο άνθρωπος. Συχνά κατά τη διάρκεια των πιο δύσκολων καιρών της ανθρωπότητας βλέπουμε να αναδύεται η καλύτερη όψη της ανθρωπότητας. Με τον κόσμο που βρίσκεται σήμερα σε κατάσταση βαθιάς ανασφάλειας και αβεβαιότητας, υπάρχει περισσότερη ευκαιρία από ποτέ για να ανυψώσει η υπερβατική κοσμοθεωρία το ανθρώπινο γένος.

Είναι καιρός να αναλάβουμε την ευθύνη για την κοινωνία στην οποία ζούμε και να βοηθήσουμε στην δημιουργία των συνθηκών που θα βοηθήσουν όλους τους ανθρώπους όχι μόνο να αυτοπραγματωθούν αλλά και να πετύχουν την υπέρβαση. Μπορούμε ταυτόχρονα να εργαστούμε για να κάνουμε την καλή κοινωνία καλύτερη και να βελτιώσουμε τον εαυτό μας. Η βελτίωση της καλής κοινωνίας ξεκινά από μέσα, καθώς αλλάζουμε τη δική μας προοπτική για την ανθρώπινη φύση και εργαζόμαστε για να αναδείξουμε το καλύτερο μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο, μπορούμε ακόμη και να υπερβούμε τη φυσική μας ύπαρξη, επηρεάζοντας τις μελλοντικές γενιές πολύ μετά αφού εμείς φύγαμε.